Bilgi Notu Dijital Bankaların Faaliyet Esasları İle Servis

Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik ("Yönetmelik"), 29.12.2021 Tarih ve 31704 sayılı Resmi Gazete’de  yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
❖ Yayınlanan yönetmeliğin amacı; “sadece elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları üzerinden hizmet veren şubesiz bankaların faaliyetlerine ve bankacılık hizmetlerinin finansal teknoloji şirketleri ve diğer işletmelere bir servis modeli olarak sunulabilmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.” şeklinde belirtilmiştir.
❖ Yönetmelikte dijital bankanın tanımı yapılmıştır. Yapılan bu tanıma göre dijital banka; “Bankacılık hizmetlerini fiziksel şubeler yerine elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları aracılığıyla sunan kredi kuruluşu” olarak tanımlanmıştır.
❖ Dijital banka faaliyetinde bulunabilecek bankaların yalnızca “mevduat” ve “katılım” bankaları olduğu belirtilmiştir.
❖ Dijital bankaların faaliyet esasları, “kredi kuruluşlarının gerçekleştirebileceği tüm faaliyetleri yerine getirebilme” şeklinde belirtilmiş olmakla birlikte, yönetmelikte bu faaliyetlere yönelik sınırlar da açıklanmıştır. 
❖ Dijital bankaların müşteri portföyüne yönelik sınırlamalara bakıldığında; Dijital bankaların kredi müşterileri, yalnızca finansal tüketiciler veya KOBİ’ler olabilecektir. Aynı zamanda dijital bankalar, mevduat ve katılım bankalarının  gerçekleştirdiği tüm işlemler ile bankalararası piyasalarda ve sermaye piyasalarında faaliyet yürüterek Bankacılık Kanunu’nun 48. maddesinde kredi olarak sayılan işlemleri gerçekleştirebilecek ve diğer bankalara kredi kullandırabilecektir. 
❖ Dijital bankaların kullandıracakları krediye ilişkin sınırlamalar incelendiğinde; “kredi kartları ile gerçekleştirilen harcamalar ve nakit çekimleri ile kredili mevduat hesapları hariç, müşterilere toplamda maksimum aylık net ortalama gelirinin 4 katı tutarında teminatsız kredi verilebilir. Ancak müşterinin aylık net ortalama geliri tespit edilemiyorsa bu tutar maksimum 10 bin TL olacaktır. Aynı zamanda dijital  bankaların, müşterilerin ödeme güçlerini değerlendirebilmek amacıyla müşteri hakkında edineceği bilgiler ile objektif kriterlere dayanmak şartıyla kendi gelir tahmin modellerini
kullanarak değerlendirmeler yapabileceği ve gelir tespitinde  bulanabileceği düzenlenmiştir.
❖ Dijital bankaların teşkilatlanmalarına yönelik sınırlamalar incelendiğinde; “dijital bankaların; genel müdürlük ile genel müdürlüğe bağlı hizmet birimleri dışında muhabirlik, acentelik, temsilcilik gibi teşkilatlanmaya gidemeyeceği, genel müdürlüğe bağlı hizmet birimlerini amacı dışında fiziksel şube gibi kullandıramayacağı” belirtilmiştir. Bununla beraber, bir şube gibi kullanılmadıkça müşteri şikayetlerini ele almak üzere fiziksel büro kurmaları gerektiği yönetmelikçe aktarılmıştır. Ek olarak, dijital bankaların, kendi kuracakları ATM ağları ya da diğer ATM ağları üzerinden müşterilerine hizmet sunabileceği belirtilmiştir.
❖ Dijital bankaların kuruluş ve faaliyet izni genel şartları için İTİY’e (Bankaların İzne Tabi İşlemleri ile Dolaylı Pay Sahipliğine İlişkin Yönetmeliği) gönderme yapılmış ve bahsi geçen yönetmelikteki şartların sağlanması aranmıştır. Yönetmelikçe getirilen ek bir şarta göre; Kurul’un, başvuru sahibinin hâkim ortaklarının teknoloji, elektronik ticaret ya da telekomünikasyon hizmetleri sunan tüzel kişiler olması durumunda, bu hâkim ortak tüzel kişilerin ya da ilgili tüzel kişilerin kontrolünü elinde bulunduran gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye’de yerleşik olmasını ve Türkiye’de yerleşik kişilerin borçluluk durumu ve mali gücüne ilişkin risk verilerini Risk Merkezi ile paylaşmak üzere sözleşme imzalamış olmalarını şart koşabileceği belirlenmiştir. 

❖ Yönetmelikte, dijital bankaların faaliyet izni alabilmesi için gerekli olan asgari ödenmiş sermaye tutarı, nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş olmak  üzere, “1 milyar Türk Lirası” olduğu belirtilmiştir.
❖ Mevcut kurulu ve şubeleri aracılığıyla faaliyet gösteren bankaların ayrıca bir başvuruda bulunmasına gerek olmaksızın faaliyetlerini dijitale taşıyabilecekleri  belirtilmiştir.
❖ Yönetmelikle servis modeli bankacılığın esasları da düzenlenmiştir. Buna göre; “Servis bankası yalnızca yurt içinde yerleşik arayüz sağlayıcıları ve yalnızca kendi faaliyet izinleri çerçevesinde servis modeli bankacılığı hizmeti verebilir” şeklinde  aktarılmıştır.
❖ Servis bankasının arayüz sağlayıcısının sermaye şirketi olması gerektiği ve bankaların arayüz sağlayıcısı olamayacağı belirtilmiştir.
❖ Arayüz sağlayıcının, Destek Hizmetleri Yönetmeliği kapsamında servis bankasına hizmet sunan bir destek hizmeti kuruluşu olduğu belirtilmiştir.
❖ Servis bankacılığı kapsamında hizmet sunulmasında kullanılacak mobil uygulama veya internet tarayıcısı temelli arayüzler, arayüz sağlayıcılar tarafından oluşturulacaktır. Bu kapsamdaki kimlik doğrulama ve işlem güvenliği yükümlülüklerine uygunluk açısından, arayüz sağlayıcı ile servis bankası müteselsil olarak sorumlu tutulmuştur.

Çalışmayı sizlere faydalı olması amacıyla bilgilerinize sunarız.

Saygılarımızla,

BOZANOĞLU HUKUK BÜROSU

Paylaş:
https:/www.high-endrolex.com/23