Anayasa Mahkemesi’nin 10/03/2022 Karar Tarihli ve 2018/11988 başvuru numaralı kararı ile; bir çalışanının, parmak izi ile mesaisinin takibinin yapılmasını, Anayasa’nın 20. maddesindeki “özel hayata saygı” hakkı kapsamında kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlali olduğuna hükmedilmiştir. İncelemeye konu olayda; bir belediye çalışanı olan başvurucunun bulunduğu kurumda mesai takibi, 2016 yılında kayıt altına alınan parmak izi ile yapılmaya başlanmıştır. Başvurucu, sistemin kaldırılması talepli dilekçe ile çalıştığı kurum olan belediyeye başvurmuştur. Özetle dilekçesinde, parmak izinin bireyin fiziksel olarak belirlenmesini sağlayan kişisel bilgi olduğunu ve bunun özel hayatın gizliliği kapsamında olduğunu vurgulamıştır. Yapılan başvurunun kurum tarafından reddi üzerine Aydın 1. İdare Mahkemesinde olaya konu idari işlemin iptali için dava açılmıştır. Yapılan yargılama kapsamında verdiği savunmada kurum, “uygulamanın kamu hizmetinin etkin yürütülmesine hizmet ettiği, çalışanın mesai saatlerine uyup uymadığının kontrolü amacıyla yapıldığı, bunun özel hayata saygı hakkını ihlal etmediğini” belirtmiştir. İdare mahkemesi yapmış olduğu yargılama sonucunda, 2017 yılında idari işlemin hukuka aykırı olması nedeniyle iptaline karar vermiştir. Mahkeme, kararının gerekçesinde; personelin parmak izi tarama sistemi ile mesai kontrolünün yapılması durumunda özel hayata saygı hakkı kapsamında kişisel verilerin işlenmesi olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Kamu görevlilerin mesaiye devam durumlarının kontrolü konusunda ayrıntılı bir yasal düzenlemenin bulunmadığını, temel hakların kısıtlanabilmesi için yasal bir dayanağın bulunmasının gerek bir anayasal zorunluluk gerekse de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin temel ilkelerinden biri olduğunu belirtmiştir. Davalı kurum tarafından başvurulan istinaf incelemesi neticesinde İzmir Bölge İdare Mahkemesi 2. İdare Dava Dairesi, davacı memurun mesaiye devam etme zorunluluğu olduğu, idarenin de bunu kontrol ve denetim yükümlülüğünün bulunduğunu belirterek, parmak izi alınarak teknik cihazlarla mesai takibinin yapılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığını, bunun özel hayatın ihlali olmadığı gerekçesiyle yerel mahkeme kararını kaldırmıştır. Kararın kesinleşmesinin ardından olay başvurucu tarafından Anayasa Mahkemesinin önüne gelmiştir. Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; parmak izi kayıt sistemi ile mesai takibi yapılması nedeniyle özel hayata saygı hakkı kapsamında kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir. Mahkeme, kişisel verilerin ancak kanunda öngörülen hallerde ve kişinin açık rızası olması halinde işlenebileceğini ifade etmiştir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarını dikkate alarak parmak izinin kişisel veri niteliğinde olduğunu aktarmıştır. 2 Açıklanan gerekçelerle, Anayasa Mahkemesi tarafından özel hayata saygı hakkı kapsamında kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir. Aynı zamanda yeniden yargılama kararına da hükmeden Anayasa Mahkemesi, yerel mahkemeden hak ihlaline neden olan kararın kaldırılmasını istemiştir. Sizlere faydalı olmasını dileriz.

BOZANOĞLU HUKUK BÜROSU

Maslak Mah. A.O.S. 55 Sok. No:2

42 Maslak, Ofis 4, D:35-41

Sarıyer/İSTANBUL

Telefon : + 90 (212) 241 72 52

Fax : + 90 (212) 241 72 49

e-mail : sedat.bozanoglu@bozanoglu.av.tr