“Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 18 Ağustos 2022 tarihli ve 31297 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelikte yapılan değişiklikler ile birlikte;  Yönetmeliğin “Tanımlar” maddesine; “Ortak Gelir”, “Ortak Gider” ve “Yönetim Gideri” tanımları eklenmiştir:  Ortak gelir: Ortak kullanım alanlarından elde edilen geçici kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, atm ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri ile 11 inci maddenin üçüncü fıkrası kapsamında tahsil edilen avanslardan elde edilen her türlü geliri,  Ortak gider: Ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım, güvenlik, temizlik ve sağlık giderleri gibi alışveriş merkezinin aynına ilişkin olmayan ortak kullanım alanı giderleri ile yönetim giderini,  Yönetim gideri: Alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderleri,” ifade etmektedir.  Yönetmeliğin 11. maddesinin 2. fıkrasında yapılan değişiklik ile birlikte; Alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden reklam, pazarlama ve danışmanlık giderleri gibi ortak gider niteliğini haiz olmayan giderler ile belgelendirilmeyen giderler için herhangi bir bedel tahsil edilemeyeceği kararlaştırılmıştır. Yönetmelik hükmünün değişiklik öncesi halinde, tarafların sözleşme ile aksini kararlaştırabilmesi mümkün iken; yapılan değişiklik ile birlikte, ortak gider niteliğini haiz olmayan reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderlerin, perakende işletmelerden talep edilemeyeceği kesin olarak hüküm altına alınmıştır. 2 Söz konusu hükmün, kural olarak, maddenin yayımlandığı tarih olan 18.08.2022 tarihinden önce akdedilen ve reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için perakende işletmelerden katılım payı talep edilebilmesine imkan sağlayan sözleşmeler bakımından, sözleşme süresince uygulanmayacağı belirtilmekle beraber; sözleşme süresinin sona ermesinden önce veya sonra, sözleşmenin yenilenmesi ya da süresinin uzatılmış sayılması hallerinde, anılan değişiklik hükmü uygulanacak ve söz konusu giderler için katılım payı talep edilemeyecektir.  Yönetmeliğin 11. maddesine eklenen 6. fıkra ile; Her yıl bir önceki takvim yılına ilişkin “ortak gelir ve gider raporu” hazırlanarak nisan ayı sonuna kadar alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderileceği ve raporda asgari olarak aşağıdaki hususların yer alacağı düzenlenmiştir: a) Alışveriş merkezinin adı ve iletişim bilgileri ile rapor dönemi. b) Alışveriş merkezi maliki ve yönetiminin ad, unvan ve iletişim bilgileri ile vergi dairesi ve vergi numarası. c) Alışveriş merkezinin satış alanı. d) Büyük mağaza sayısı ile boş ve dolu olanlar belirtilmek suretiyle iş yeri sayısı ve bu iş yerlerinin satış alanları. e) Ortak kullanım alanlarının niteliği ve sayısı ile bu alanların ayrı ayrı ve toplam büyüklükleri. f) Tür ve tutarları ayrı ayrı belirtilmek suretiyle ortak gelir ve giderler. g) Birim satış alanına düşen ortak gider tutarı. h) Ortak gider katılım payı dağıtımına esas ortak gider tutarı, perakende işletmeler tarafından karşılanan ortak gider tutarı ve boş iş yerleri ile perakende işletmeler adına malik tarafından karşılanan ortak gider tutarları. i) Alışveriş merkezi içindeki her bir perakende işletmenin adı, unvanı, satış alanı, hesaplanan ortak gider katılım payı, malik tarafından karşılanan katılım payı ile bu işletmelerden alınan avans ve yapılan mahsup işlemi neticesinde işletmelerce ödenen veya işletmelere iade edilen tutarları gösteren ortak gider katılım payı tablosu. j) Elektrik, su, doğalgaz gibi ortak giderlere ilişkin sayaçları numaralarıyla birlikte gösteren sayaç düzen krokisi. k) Yönetmelikte yapılan değişikliklerin yayımlandığı tarihten önce akdedilen sözleşmeler bakımından, perakende işletmelerden reklam, pazarlama, danışmanlık ve yönetim giderleri için katılım payı tahsil edilmesi durumunda, gider paylaşım işlemlerinin Yönetmeliğe uygunluğu.  Yönetmeliğin 11. maddesine eklenen 7. fıkra ile; Alışveriş merkezi yönetiminin avans, ortak gelir ve gider hesaplama ve raporlama işlemleri ile ortak gider paylaşımına ilişkin diğer işlemlerinin uygunluğunun denetleneceği öngörülmüştür. Buna göre;  Söz konusu işlemlerin “Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu” tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşunca denetlenerek rapora bağlanacağı,  Denetimi yapacak bağımsız denetim kuruluşunun, alışveriş merkezi maliki veya yönetimince belirleneceği,  Denetim kuruluşunun hazırlayacağı yönetmeliğe aykırı uygulamaların ayrı ayrı ve ayrıntılı olarak belirtildiği raporun, her yıl temmuz ayı sonuna kadar alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderileceği,  Bağımsız denetim giderinin, alışveriş merkezindeki perakende işletmelerden tahsil edilemeyeceği, düzenlenmiştir. 3  Yönetmeliğin 11. maddesinin 8 fıkrasında yapılan değişiklik ile birlikte, Bir takvim yılındaki ortak gelir tahsilatının ortak gider toplamından fazla olması durumunda, ortak gider toplamını aşan kısmın, bir sonraki yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.  Yönetmeliğin “Tanımlar” maddesine eklenen “Yönetim Gideri” tanımı; Alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderleri,” şeklindedir. Buna göre perakende işletmelerden yönetim gideri olarak yalnızca, alışveriş merkezinde “fiilen” ve “bordrolu” olarak çalışan yönetim personelinin göreviyle ilgili giderler için katılım payı tahsil edilebilecektir. Ancak bu maddenin yayımı tarihinden önce kurulan ve sözleşmenin yenilemesi/sürenin uzamış sayılması hallerinin söz konusu olmadığı sözleşmeler bakımından yeni düzenlemenin uygulanabilmesi için, sözleşmede “yönetim gideri” alt kalemlerinin ayrıca belirtilmemiş olması gereklidir.

BOZANOĞLU HUKUK BÜROSU

Maslak Mah. A.O.S. 55 Sok. No:2

42 Maslak, Ofis 4, D:35-41

Sarıyer/İSTANBUL

Telefon : + 90 (212) 241 72 52

Fax : + 90 (212) 241 72 49

e-mail : sedat.bozanoglu@bozanoglu.av.tr